Wat is een moedervlek?
Het is een ophoping van de bruine kleurstof in de huid en kan voorkomen op alle delen van je lichaam. Het kan voorkomen in verschillende tinten bruin en zelfs zwarte vlekjes. Gezonde of normale moedervlekken hebben een regelmatige vorm en kleur, maar ze kunnen ook vlak, hobbelig en rafelig zijn. Het belangrijkst is dat de moedervlek niet onrustig is en van vorm veranderd. Vaak zijn ze bruin of zwart van kleur, maar dit hangt af van de originele huidskleur van een persoon. Als een persoon donkerder van kleur is zijn hun vlekken ook donkerder dan die van een persoon die lichter van kleur is.
Soms zijn moedervlekken al vanaf je geboorte aanwezig. Meestal zo een aangeboren moedervlek ontstaat tussen je 3e en 20ste jaar. Na je 40ste jaar kan het aantal vlekken ook weer afnemen. De hoeveelheid zon en uv-straling die je huid in zijn leven heeft gezien heeft ook invloed op het aantal moedervlekken op de huid. Erfelijkheid heeft ook invloed op hoeveel pigmentophopingen je hebt. Het is dus een onschuldige stoornis van de huid.
Soorten moedervlekken
Er zijn verschillende soorten moedervlekken. Hieronder zijn de meest voorkomende soort vlekken van een normale moedervlek tot een kwaadaardige moedervlek. Het is wel belangrijk om aan te geven dat het risico op een grote aangeboren kwaadaardige moedervlek klein is.
- Kleine egaal bruine moederlekken
- Kleine aangeboren moedervlekken
- Vlakke moedervlekken die ontstaan op latere leeftijd
- Vlakke vlekken met een wisselende kleuring
- Grote aangeboren moedervlekken
Andere soorten vlekken bestaan natuurlijk ook, dus als jouw moedervlek hier niet onder valt is dat volkomen normaal.
Het is aan te raden om een onrustige moedervlek te laten bekijken door de huisarts of een U-Clinic dermatoloog. Onrustige vlekken hebben namelijk een grotere kans dat de moedervlek een kwaadaardige verandering heeft ondergaan en een voorloper is van een melanoom. Verder wordt het ook sterk aangeraden om een consult in te plannen als je moedervlek bloedt, je moedervlek jeukt, groter wordt, steekt, of van kleursamenstelling verandert.
Hoe ontstaat een moedervlek?
Een moedervlek ontstaat door een ophoping van het pigment in de huid op een bepaalde plek op jouw lichaam. Dit ziet er vaak uit als een gekleurd stipje op de huid. Moedervlekken kunnen ook een stuk groter zijn dan een stipje. Sommige mensen hebben aangeboren moedervlekken die een deel van hun gezicht, nek of ander lichaamsdeel bedekken. Je kunt moedervlekken over het algemeen zien als een deel van je normale huid.
Er spelen erfelijke factoren in hoeveel aangeboren moedervlekken jij hebt en hoe groot ze zijn. Je krijgt dit mee van je moeder en vader. Als je moeder veel moedervlekken heeft en je vader niet, of andersom, kan jij nog steeds een heleboel moedervlekjes hebben. Of juist niet. Als beide ouders amper moedervlekken hebben dan is de kans groot dat jij er ook niet veel zal hebben.
De zon speelt ook een grote rol in hoeveel moedervlekken die jij op de huid vormt over de jaren. Iemand die vaak in aanraking met de zon komt voor een lange periode kan over de jaren heen meer moedervlekken krijgen dan dat ze zouden hebben als ze uit de zon bleven en zonnebrand gebruikten.
Hieronder staan wat feitjes en fabeltjes over het ontstaan van moedervlekken.
Een groeiende moedervlek is altijd slecht
Fabel: Moedervlekken kunnen in de kindertijd doorgroeien en zijn vaak gewoon onschuldige veranderingen. Je lichaam kan moedervlekken ook gewoon opruimen. Pas wanneer je moedervlekken heel hard gaan groeien of wanneer ze nog veranderen na je 40ste is er een kans dat het kwaadaardig is. Let bij moedervlekken altijd op een grillige vorm, formaat en algemene veranderingen.
Je kan later in het leven huidkanker krijgen als je als kind schade door de zon bent opgelopen.
Fabel: Huidkanker gaat om levenslange blootstelling aan de uv-straling. Hoe meer schade je in verloop van jaren oploopt, hoe groter je kans op melanomen.
Tussen 11 uur en 3 uur moet je de zon vermijden
Feit: In deze tijdsperiode staat de zon het hoogst en kun je sneller verbranden. Ook onder een parasol loop je gevaar.
Wanneer moet ik een moedervlek verwijderen?
Moedervlekken draag je meestal je hele leven met je mee en zijn ook goedaardig. Helaas veranderen sommige goedaardige moedervlekken in een kwaadaardige moedervlek, oftewel melanomen. Als jouw vlekken de volgende verschijnselen vertoont is het aan te raden om de moedervlek te verwijderen:
- Jouw moedervlek jeukt
- Jouw moedervlek wordt groter
- Jouw moedervlek steekt
- Jouw moedervlek verandert van kleur
- Je moedervlek heeft een onscherpe begrenzing
Een melanoom is vaak groter dan een gewone moedervlek, asymmetrisch van vorm en heeft ook meestal een onregelmatige pigmentatie. Een melanoom kan ook andere kleuren hebben dan de normale bruine en zwarte pigmentatie. Een melanoom kan een roodachtige verkleuring hebben, maar ook blauw, paars, grijs, en wit. Het kan dus allerlei kleurcombinaties met zich meedragen. Als jij opmerkt dat je last hebt van onrustige moedervlekken raden wij het aan om de moedervlek helemaal weg te laten halen. Bij vroege ontdekking van een melanoom is het risico op uitzaaiingen het kleinst en dus de kans op genezing het grootst. Als je een melanoom tijdig wilt ontdekken, dan is het een goed idee om jouw moedervlekken in de gaten te houden. Dit geldt extra als bijvoorbeeld in jouw familie melanomen voorkomen.
Eerst wordt er een diagnose gesteld. De huisarts verwijst je door of je kan meteen naar ons toe komen. Onze dermatoloog doet wat de huisarts adviseert en heeft zo veel ervaring dat ze meestal wel snel kunnen zien of iets een melanoom is of een onschadelijke moedervlek. Onze dermatoloog gebruikt daarvoor een dermatoscoop. Dat is een kleine microscoop om de huid te bekijken. Als we verdenken dat de moedervlek een melanoom is gebeurd het volgende. Onze dermatoloog of huisarts snijdt onder plaatselijke verdoving moedervlek nauwkeurig weg, om met microscopisch onderzoek te bepalen of de moedervlek daadwerkelijk kwaadaardig is.
Als de verwijderde vlek inderdaad een melanoom was, verwijderen we meer huid rondom de plek waar het melanoom al weggehaald was. Hoe dikker het melanoom, des te groter het stuk te verwijderen huid. Dit is om met zekerheid te voorkomen dat kankercellen achterblijven. Daarom zal al het verwijderde weefsel opnieuw worden onderzocht op aanwezigheid van deze cellen. Zo kunnen wij vaststellen of alles inderdaad verdwenen is.
Als je een melanoom hebt gehad, raden we het aan om na de behandeling extra waakzaam te blijven. In de eerste plaats op mogelijke andere nieuwe moedervlekken of groeiende moedervlekken. Ook raden we het aan om zo veel mogelijk uit de zon te blijven. Regelmatige checks dragen ook bij aan een beter verloop van de behandeling van een moedervlek.
Wil jij je moedervlek weghalen? Moedervlekken hoeven niet alleen weggehaald te worden wanneer ze kwaadaardig zijn. Sommigen mensen vinden hun goedaardige moedervlekken niet zo mooi vanwege de ligging, kleur of maat. Deze kunnen ook heel makkelijk worden aangepakt. Als jij vermoed dat je moedervlek kwaadaardig is of wil je een moedervlek verwijderen, zoek neem dan vooral contact met ons op. Onze U-Clinic dermatologen zijn ervaren in hun vak en kunnen samen met jou kijken of je moedervlekken of je moedervlekken goedaardig of kwaadaardig zijn.
Waarom heet een moedervlek een moedervlek?
Heb jij ooit je ooit afgevraagd waarom een moedervlek een moedervlek wordt genoemd en niet bijvoorbeeld een vadervlek? De reden hiervoor is heel simpel. Hieronder leggen we de herkomst van de term moedervlek uit.
Een moedervlek wordt ook wel een naevus maternus genoemd. Naevi is de latijnse term voor vlek en maternus staat voor moeder. Naevus maternus is dus letterlijk vertaald een ‘vlek van moederszijde’, dus men heeft ze moedervlekken genoemd.
Moedervlekken dragen zelfs bijgeloof met zich mee. De van dalen van 1997 zegt bijvoorbeeld dat het volk vroeger dacht dat als een kind veel vlekken heeft, hun moeder haar zwangerschapslusten niet in de hand kon houden. Hiermee bedoelen waarschijnlijk de trek die zwangere vrouwen tijdens zwangerschap in dienen die ze normaal gesproken niet zouden nuttigen, zoals augurken met slagroom.
Heb jij een verdachte vlek die twijfel oproept of simpelweg een moedervlek die je niet zo mooi vindt? Laat je moedervlekken bekijken door de huisarts of een U-Clinic dermatoloog. Onrustige moedervlekken hebben namelijk een grotere kans dat de moedervlek kwaadaardig is en een voorloper is van een melanoom. Verder is het ook sterk aangeraden om een consult in te plannen als je moedervlek bloedt, je moedervlek jeukt, groter wordt, steekt, of van kleur verandert. Onze U-Clinic dermatologen zijn ervaren in hun vak en kunnen samen met jou kijken of je moedervlekken goedaardig of kwaadaardig zijn.
